Phong cách tối giản – Phần 2: Khám phá sự đa dạng của phong cách tối giản trong một thế giới đa văn hóa.

Blog

14 Tháng chín, 2023

Tóm tắt phần 1: Sự ra đời của phong cách tối giản trong kiến trúc được gắn liền với KTS tài năng mọi thời đai Luige Van de Rohe – cha đẻ của câu nói huyền thoại: Less is more. Phong cách tối giản được thiết lập trên 3 khía cạnh: Đường nét không gian, nội thất và ánh sáng. Chính sự đơn giản trong lối thiết kế kết hợp với lối chơi “ánh sáng” trong từng khoảng sống đã tạo nên màu sắc riêng cho phong cách minimalism. Khi ấy người ta nhận ra rằng: Không gian tạo nên xúc cảm chứ không phải bởi những chi tiết trang trí, đồ đạc hay điều gì khác.

Phong cách tối giản, sự không đơn điệu trong đường nét giản đơn

Phong cách tối giản không chỉ đơn thuần là việc giản lược các đường nét và chi tiết trang trí. Nó còn phụ thuộc vào yếu tố văn hóa của thời đại. Phong cách tối giản không chỉ là một cách thiết kế mà còn là một triết lý sống.

Trên thông điệp “ít là nhiều”, phong cách tối giản còn đặt trọng điểm vào sự giá trị của những gì thực sự quan trọng và cần thiết trong cuộc sống. Nó phản ánh xu hướng từ chối sự lãng phí, quá tải thông tin và hướng tới một cuộc sống đơn giản, tiết kiệm và tinh tế.

Sự giản lược trong phong cách tối giản có thể biểu hiện qua việc lựa chọn các chất liệu và màu sắc cơ bản, tập trung vào các yếu tố cần thiết và tạo ra một không gian sống thoáng đạt và thư thái. Tuy nhiên, cách thể hiện phong cách tối giản cũng sẽ thay đổi theo văn hóa và thời đại. Ví dụ, trong một vùng văn hóa, phong cách tối giản có thể kết hợp các yếu tố truyền thống hoặc mang những đặc trưng đương đại để phản ánh giá trị và ý nghĩa của nền văn hóa đó.

Phong cách tối giản: Sự khác biệt văn hóa trên các lục địa

Tận dụng cách nhìn nhận của UNESCO, kiến trúc là một biểu hiện của văn hóa và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ sự khác biệt văn hóa. Kiến trúc không chỉ đáp ứng nhu cầu sống mà còn phản ánh tư duy, hiểu biết về thiên nhiên và môi trường sống của một xã hội.

Từ cách nhìn vào kiến trúc của một vùng, ta có thể hiểu thêm về thói quen, lối sống và sự phát triển kinh tế của xã hội đó. Kiến trúc thể hiện những giá trị, sở thích và ảnh hưởng văn hóa đặc thù của mỗi khu vực.

Văn hóa, yếu tố quyết định sự đa dạng của phong cách tối giản trong kiến trúc

Tiếp cận này nhấn mạnh tầm quan trọng của kiến trúc trong việc khám phá và hiểu văn hóa. Nó giúp chúng ta nhìn thấy sự đa dạng và các yếu tố đặc trưng của mỗi nền văn hóa thông qua ngôn ngữ kiến trúc và thiết kế.

Sự khác biệt văn hóa chính là nguồn cảm hứng để phong cách tối giản được “bản địa hóa” theo nhiều cách khác nhau. Yếu tố văn hóa tạo ra sự đa dạng và đặc trưng cho cuộc sống và kiến trúc. Trong trường hợp phong cách tối giản, sự đa dạng trở thành một phần không thể thiếu.

Bản chất của phong cách tối giản không chỉ là việc giản lược mà nó còn chứa đựng sự tôn trọng và tận hưởng sự đa dạng của văn hóa. Phong cách tối giản bao gồm việc lựa chọn các yếu tố quan trọng và cần thiết trong không gian sống, nhưng cũng mở ra cơ hội cho sự tụ hợp và pha trộn của các yếu tố văn hóa khác nhau.

Yếu tố địa lý trong văn hóa tạo nên những bản thể khác nhau của phong cách tối giản

Yếu tố địa lý chính là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự đa dạng trong kiến trúc. Các điều kiện khí hậu và thiên nhiên của mỗi khu vực địa lý đặc trưng sẽ tạo ra những cách thức sống và môi trường xung quanh khác nhau.

Trong vùng ôn đới, nơi có ít nắng và nhiều mưa phùn, người dân thường yêu thích tông màu nhẹ nhàng và ưa chuộng sự ngăn nắp và tiện lợi trong không gian sống. Kiến trúc nhà ở vùng ôn đới thường được xây dựng cao lớn hơn và kín đáo để chịu đựng thời tiết lạnh và tuyết rơi. Vật liệu xây dựng thông thường là đá và gỗ.

Vì hạn chế tài nguyên và đất canh tác, người dân vùng ôn đới đã phát triển thói quen tập trung vào chăn nuôi và tối ưu hóa sản xuất trồng trọt. Kiến trúc nhà của họ thường tổ chức gọn gàng, tối ưu hóa mọi chức năng chính phụ trong ngôi nhà để đảm bảo cuộc sống tiện lợi nhất.

Ngoài ra, người dân vùng ôn đới còn thích vẻ đẹp ấm áp của lông thú, len và sắc màu nhẹ nhàng của thuở đồng quê. Tất cả các yếu tố này góp phần tạo nên một gu thẩm mỹ độc đáo và riêng biệt cho người dân vùng ôn đới.

Trong phong cách thiết kế châu Âu, phong cách tối giản được chú trọng vào bố cục sắp xếp của không gian

Yếu tố màu sắc cũng được đồng nhất với môt – hai gam màu mang sắc độ tương phản mạnh

Đường nét thiết kế sắc cạnh và vật liệu xây dựng mang sắc màu ấm áp làm điểm nhấn

Càng sử dụng nhiều nét thiết kế cơ bản như đường thẳng vuông góc, không gian càng trở nên có tổ chức và cá tính

Ngược lại với người dân ở vùng ôn đới, những người sống tại vùng nhiệt đới thường yêu thích sắc màu và cuộc sống gắn liền với thực vật. Trong vùng nhiệt đới, có đặc điểm là quanh năm nắng và mật ngọt của hoa trái, và người dân vùng này thường có thể tận dụng và khai thác tài nguyên thiên nhiên phong phú hơn, bao gồm cả tài nguyên thực vật.

Vì khí hậu và điều kiện môi trường kích thích sự sinh trưởng của các loại cây, người dân ở vùng nhiệt đới thường có tính linh hoạt và ưa thích một cuộc sống dễ dàng và tiện lợi hơn. Họ thường tìm cách tận dụng các nguồn tài nguyên tự nhiên như tre, nứa, gỗ, lá cây… để sử dụng trong việc xây dựng nhà cửa.

Kiến trúc ở vùng nhiệt đới thường có xu hướng đơn giản và mộc mạc hơn so với vùng ôn đới. Điều này có thể được giải thích một phần do điều kiện khí hậu nóng ẩm. Ngôi nhà và công trình kiến trúc ở vùng nhiệt đới thường có thiết kế thông thoáng, với sự sử dụng của vật liệu tự nhiên như gỗ và tre.

Phong cách thiết kế tối giản của châu Á mang màu sắc của thiên nhiên với thói quen thiết lập cuộc sống sinh hoạt gắn với cây xanh

Có khoảng thông tầng đón nắng tự nhiên

Yếu tố gần gũi với thiên nhiên đặc biệt là tận dụng ánh sáng vẫn luôn là điểm mạnh của người “nhiệt đới”

Tất cả những yếu tố này cùng đóng góp vào tạo nên một phong cách kiến trúc độc đáo cho người dân vùng nhiệt đới, phản ánh sự hài hòa và tương quan tốt với môi trường tự nhiên xung quanh.

Tôn giáo luôn ảnh hưởng đến cách người ta thiết kế một ngôi nhà

Tôn giáo chơi một vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến kiến trúc và phong cách sống của người dân. Những tôn giáo lớn như Phật giáo, Thiên chúa giáo, Hồi giáo, Ấn Độ giáo, Do Thái giáo đều có những yêu cầu và quy tắc riêng về nơi thờ cúng và cách thờ cúng.

Với người theo đạo Thiên chúa giáo, một ngôi nhà có thể có bàn thờ Đức Mẹ Maria, cây thánh giá nhỏ và nến. Trong khi đó, người theo đạo Phật giáo thường có bàn thờ Phật và bàn thờ gia tiên trong nhà. Cách tổ chức không gian và vị trí đặt bàn thờ trong ngôi nhà sẽ được tính toán để đảm bảo mang lại sự trang nghiêm, yên tĩnh, thẩm mỹ và phù hợp với phong thủy.

Kiến trúc và thiết kế nhà ở cho người theo tôn giáo khác nhau thường phải tạo ra không gian thích hợp cho việc thờ cúng và tuân theo các quy tắc của tôn giáo đó. Điều này yêu cầu kỹ thuật kiến trúc phải nhìn nhận và tôn trọng yếu tố tôn giáo trong quá trình thiết kế, để tạo ra một không gian ở không chỉ đẹp mắt mà còn phù hợp với nhu cầu tín ngưỡng và thực hành tôn giáo của người dân.